Τρίτη 23 Ιουνίου 2009

Στην Αγία Θεοδώρα – Βάστα.

Image Hosted by ImageShack.us


Το Σάββατο 13 Ιουνίου πραγματοποιήσαμε προσκυνηματική εκδρομή στην Αγία Θεοδώρα στην περιοχή Βάστα Μεγαλόπολης. Πρόκειται για ένα χιλιόχρονο εκκλησάκι στη στέγη του οποίου φύονται 17 δέντρα, ενώ από τα θεμέλιά του αναβλύζει νερό. Σύμφωνα με την παράδοση η οσιομάρτυρας Θεοδώρα καθώς την λιθοβολούσαν συγχώρεσε τους ανθρώπους και ευχήθηκε: «Κάνε Κύριε το σώμα μου να γίνει ναός, τα μαλλιά μου να γίνουν δέντρα και το αίμα μου νερό να τα ποτίζει».

Δεν υπάρχουν γραπτές πηγές για τον βίο της Αγίας Θεοδώρας. Ωστόσο υπάρχουν δυο διαφορετικές παραδόσεις, τις οποίες παραθέτουμε. Επικρατέστερη είναι η πρώτη την οποία και κατέγραψε ο μακαριστός μητροπολίτης Μεγαλόπολης Θεόφιλος.

Η πρώτη παράδοση αναφέρει ότι κατά το Βυζάντιο κάθε οικογένεια όφειλε να προσφέρει έναν άντρα για το στρατό του κι αν αυτό δεν ήταν εφικτό, έπρεπε να καταβάλει χρήματα για τη μίσθωση ενός μισθοφόρου να την εκπροσωπήσει.

Η νεαρή Θεοδώρα ήταν το μεγαλύτερο κορίτσι μιας φτωχής οικογένειας με πατέρα ηλικιωμένο και άρρωστο και ζούσε σε ένα χωριό της Πελοποννήσου, τη Βάστα, λίγο έξω από τη Μεγαλόπολη. Το χρηματικό ποσό που απαιτείτο για την πληρωμή μισθοφόρου ήταν πολύ μεγάλο για τις δυνατότητες της οικογένειάς της και ο πατέρας της ανήμπορος να πάρει μέρος σε μάχη. Έτσι η Θεοδώρα σε ηλικία 17 ετών αποφάσισε να υποδυθεί τον άντρα και να συμμετέχει η ίδια στο στρατό του χωριού της. Η ιστορία στην εκκίνηση της μοιάζει με την αντίστοιχη κινέζικη παράδοση της Μουλάν, γνωστή από τον κινηματογράφο κινουμένων σχεδίων.

Βρέθηκε πολύ σύντομα να πολεμά σε μάχες με περίσσιο θάρρος. Μια νεαρή κοπέλα δεν μπόρεσε να αντισταθεί στη γοητεία του νεαρού στρατιώτη κι έτσι τον ερωτεύθηκε. Η Θεοδώρα δεν ήθελε να προδώσει το μυστικό της και όσο κι αν η Θεοδώρα προσπαθούσε να μεταπείσει τη νεαρή κοπέλα λέγοντάς της ότι είναι αφιερωμένη στο Θεό, τόσο η νεαρή κοπέλα ήθελε το νεαρό που έβλεπε μπροστά της, τον όμορφο και θαρραλέο στρατιώτη που είχε γνωρίσει. Η συνεχής άρνηση της Θεοδώρας οδήγησε τη νεαρή κοπέλα στην εκδίκηση. Κοιμήθηκε με κάποιον άλλο στρατιώτη με τον οποίο έμεινε έγκυος και πήγε στον Διοικητή του στρατού δηλώνοντας ότι η Θεοδώρα, δηλαδή ο στρατιώτης που είχε ερωτευθεί η κοπέλα, ήταν εκείνος που την άφησε έγκυο και θα έπρεπε να την παντρευτεί.

Η άρνηση της Θεοδώρας, η οποία δεν ήθελε να αποκαλύψει το μυστικό της, στο συγκεκριμένο γάμο, δεν επέτρεπε παρά την καταδίκη της σε θάνατο λόγω ατίμωσης της νεαρής κοπέλας. Όπως και έγινε.

Άλλη παράδοση διατείνεται ότι η Αγία Θεοδώρα ήταν η Αυγούστα Θεοδώρα, κόρη του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η΄ της μακεδονικής δυναστείας, που λέγεται πως βασίλεψε σαν άνδρας από το 1055 μέχρι το 1056. Η Αυγούστα Θεοδώρα κατά τους ισχυρισμούς του Μιχαήλ ΣΤ΄ του Στρατιωτικού που τη διαδέχθηκε με κίνημα αρρώστησε βαριά και πέθανε, ενώ κατ' άλλους εικάζεται ότι ο ίδιος την δολοφόνησε και την έθαψε εδώ ή ότι Μερικούς αιώνες αργότερα, γύρω στον 12ο αιώνα, στο σημείο αυτό φτιάχτηκε ένα εκκλησάκι εις μνήμη της Αγίας Θεοδώρας όπου μεταφέρθηκαν και θάφτηκαν τα λείψανά της. Με την ολοκλήρωση του ναϊδρίου αυτού, φύτρωσαν 17 δέντρα στη στέγη του όσα και τα χρόνια της Θεοδώρας όταν θανατώθηκε και έτσι ολοκληρώθηκε ο θρύλος της Αγίας Θεοδώρας.

Η μνήμη της Οσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας από αμνημονεύτων ετών και μέχρι του έτους 1952 εορταζόταν κάθε Λαμπροτρίτη για λόγους που δεν διέσωσε η παράδοση ως τοπική Αγία και πανηγύριζε ο φερώνυμος ιερός ναΐσκος της. Έκτοτε καθιερώθηκε να εορτάζεται την ίδια μέρα, που η εκκλησία μας τιμά και την μνήμη της Οσίας Θεοδώρας της εξ Αλεξάνδρειας στις 11 Σεπτεμβρίου.

Όπως και να’ χει το φαινόμενο είναι θαυμαστό και πολλοί άνθρωποι βρίσκουν ανακούφιση, παρηγοριά και θεραπεία στις ασθένειες και τα προβλήματά τους.

Στα Βυζαντινά χρόνια ήταν σύνηθες το φαινόμενο γυναίκες να ντύνονται ανδρικά και να παριστάνουν τους άντρες, όπως δείχνουν οι πηγές. Αυτό γινόταν είτε από ένθεο ζήλο για να μπουν σε κάποιο αντρικό μοναστήρι και να ασκηθούν σκληρά όπως οι άντρες, είτε για να ξεφύγουν από τους περιορισμούς που έθεταν οι κοινωνικές συμβάσεις κάθε εποχής στις γυναίκες, είτε για άλλους λόγους πολλές φορές άγνωστους στους ανθρώπους, γνωστούς στο Θεό που ετάζει καρδιάς κατά τον ψαλμωδό.

Για να επιτύχουν το σκοπό τους εκμεταλλεύονταν το θεσμό του ευνούχου. Παρουσιάζονταν δηλαδή ως ευνούχοι, ώστε να μην αναγνωριστούν ως γυναίκες. Οι ευνούχοι ήταν επίσης ένα άλλο φαινόμενο των Βυζαντινών χρόνων. Αν και ο ευνουχισμός αποτρέπεται από τους Εκκλησιαστικούς κανόνες, ωστόσο στα Βυζαντινά χρόνια θεσμοθετήθηκε ως ποινή, ώστε να μην έχει κάποιος δικαίωμα στο βασιλικό αξίωμα, μιας και αυτό είναι κληρονομικό. Περισσότερα μπορεί να βρει κάποιος στην εμπεριστατωμένη εργασία της Ευγενείας Ζούκοβα, «Μονάστριες που ασκήτεψαν σε ανδρικά μοναστήρια», εκδόσεις Αρμός, από όπου και η σχετική βιβλιογραφία.

Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009

Πανηγυρίζοντας τον Αγιο Λουκά τον ιατρό!

Image Hosted by ImageShack.us


Στις 10 & 11 Ιουνίου πανηγύρισε το παρεκκλήσιο του Αγίου Λουκά του ιατρού Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως και Κριμαίας. Το παρεκκλήσιο βρίσκεται στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης στην όδο Ευριπίδου 93 που αποκτήθηκε μετά από πολλές προσπάθειες μόλις το 1996. Την ονοματοδοσία του παρεκκλησίου έδωσαν οι νέοι του Πνευματικού Κέντρου.

Image Hosted by ImageShack.us


Στη συνέχεια όταν απέκτησε παρεκκλήσιο του Αγίου Λουκά και η γειτονική ενορία της Ευαγγελίστριας, υπήρξε η σκέψη να αλλάξει όνομα ο Ναός, ωστόσο ο Άγιος Λουκάς έδειξε έντονη την παρουσία του.

Image Hosted by ImageShack.us


Ο βίος αυτού του πολυπαθούς αγίου, το σύγχρονο της ζωής του, η ιατρική του ιδιότητα και τα θαύματα σε ασθενείς και αναγκεμένους δίνουν ένα κλίμα συγκίνησης και ιλαρότητας σε αυτή τη γιορτή. Σπάνια συναντά κανείς τόσο κόσμο σήμερα στις εκκλησίες, που ταυτόχρονα να συμμετέχει με τέτοια προσευχητική διάθεση. Ένα πανηγύρι ξεχωριστό από τα άλλα δείγμα του ότι ο Άγιο Λουκάς, με τη ζωή, το παράδειγμα και την παρουσία του μιλά μέσα στις καρδιές των ανθρώπων.

Image Hosted by ImageShack.us


Ο Άγιος Λουκάς Συμφερουπόλεως και Κριμαίας (κοσμικό όνομα Βαλεντίν Βόϊνο-Γιασενέτσκι) ήταν Αρχιερέας και Καθηγητής - Χειρούργος.

Γεννήθηκε το 1877 στο Κέρτς της Κριμαίας. Παντρεύτηκε τη νοσοκόμα Άννα Βασιλίγιεβνα με την οποία απέκτησαν 4 παιδιά. Σε ηλικία 38 ετών έχασε τη σύζυγό του από φυματίωση. Δεν ξαναπαντρεύτηκε, και επισκεπτόταν τον τάφο της συχνά όταν το επέτρεπαν οι συνθήκες της ταραχώδους ζωής του.

Το 1920 εξελέγη καθηγητής της ανατομίας και χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Τασκένδης. Σε όλη του τη ζωή ήταν από λίγο έως εξαιρετικά φτωχός, καθώς είτε ο μισθός του ήταν μικρός, είτε βρισκόταν στη φυλακή.

Ο άγιος Λουκάς ως ιατρός δημοσίευσε σαράντα επιστημονικά έργα. Γύρω στο 1909 κατάφερε να βρει έναν απλό και σίγουρο μαζί τρόπο να γίνεται ένεση στο σημείο εξόδου του ισχιακού νεύρου από τον κλωβό της λεκάνης, και τρόπο εφαρμογής της μεθόδου αυτής της τοπικής αναισθησίας στην άκρα χείρα. Με τη δική του μέθοδο έκανε 538 εγχειρήσεις με μεγάλη επιτυχία. Τότε ήταν 33 ετών.

Ένα κλασικό έργο του, το οποίο εκδόθηκε το 1934 είναι το βιβλίο "Δοκίμια για την χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων", το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο Στάλιν, την κορυφαία διάκριση της προπολεμικής Ρωσίας.

Ο άγιος Λουκάς ήταν πάντοτε πιστός Χριστιανός. Δεν έχανε λειτουργία και παρακολουθούσε όρθιος όλες τις παννυχίδες και τους όρθρους, τα Σάββατα, τις Κυριακές και τις ημέρες των ορθοδόξων γιορτών. Στο χειρουργείο είχε πάντα την εικόνα της Παναγίας μπροστά στην οποία προσευχόταν για λίγα λεπτά πριν από κάθε επέμβαση. Έπειτα, μ' ένα βαμβάκι ποτισμένο στο ιώδιο, έκανε το σημείο του σταυρού στο σώμα του ασθενούς, εκεί που θα γινόταν η τομή. Μόνο μετά από αυτά έλεγε με επισημότητα «το νυστέρι». Οι άθεοι συνάδελφοί του γρήγορα τον συνήθιζαν και δεν έδιναν σημασία, ενώ οι θρησκευόμενοι τα έβρισκαν αυτά πολύ φυσικά.

Το 1921 ο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι χειροτονήθηκε ιερέας και αργότερα (1923) Επίσκοπος Τασκένδης. Από τότε συνδύαζε ποιμαντικά και ιερατικά καθήκοντα. Παρέμεινε αρχίατρος του Γενικού Νοσοκομείου Τασκένδης, χειρουργούσε καθημερινά και παρέδιδε μαθήματα στην Ιατρική Σχολή, πάντα με το ράσο και το σταυρό του. Από το 1922 και μέχρι την τελευταία του πνοή γνώρισε συλλήψεις, βασανιστήρια, εξορίες και κακουχίες. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε συνολικά έντεκα χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα εξασκούσε την ιατρική βοηθώντας όσους είχαν ανάγκη.

Οι λόγοι των διώξεών του ήταν, οι γενικοί διωγμοί κατά των Ορθοδόξων και η ιδιαίτερη άρνηση του επισκόπου Λουκά να υποστηρίξει τη «Ζωντανή Εκκλησία», ένα εκκλησιαστικό πραξικόπημα μέσω του οποίου το σοβιετικό καθεστώς προσπαθούσε να ελέγξει τους πιστούς. Οι ταλαιπωρίες αυτές ουσιαστικά κατέστρεψαν την υγεία του αγίου Λουκά, ο οποίος τα τελευταία 9 έτη της ζωής του ήταν τυφλός από γλαύκωμα.

Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διεύθυνε το στρατιωτικό νοσοκομείο του Κρασνογιάρσκ, ενώ ήταν και επίσκοπος της πόλης αυτής. Από το 1946 μέχρι το 1961 που πέθανε, ήταν μητροπολίτης της Συμφερούπολης.

Ο αρχιεπίσκοπος Λουκάς φέρεται από τους πιστούς να εμφάνισε πολλά πνευματικά χαρίσματα όσο ακόμα ζούσε. Υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες ασθενών, ότι έκανε ορθή διάγνωση της ασθένειάς τους με το που τους έβλεπε, ενώ άλλοι γιατροί που τους είχαν εξετάσει τους έβρισκαν υγιείς. Πολλοί έχουν επίσης δηλώσει ότι διαπίστωσαν ότι είχε διορατικό χάρισμα, κι άλλοι ότι τους θεράπευσε με την προσευχή του, ιδίως κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του που δεν έβλεπε πλέον για να χειρουργεί.

Εκοιμήθη στις 11 Ιουνίου του 1961. Οι αρχές απαγόρευσαν την εκφορά του νεκρού με τα πόδια από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, πράγμα που προκάλεσε τη λαϊκή αγανάκτηση ακόμα και των αλλοδόξων. Τελικά οι αρχές αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, η εκφορά έγινε στην κεντρική λεωφόρο της Συμφερούπολης και διήρκεσε τρισήμιση ώρες. Τη νεκρική πομπή ακολούθησε πλήθος κόσμου, η κυκλοφορία σταμάτησε, ενώ τα μπαλκόνια, οι ταράτσες και τα δέντρα ακόμα, ήταν γεμάτα ανθρώπους. Τον Νοέμβριο του 1995 ανακηρύχτηκε άγιος. Στις 17 Μαρτίου 1996 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του μπροστά σε 40.000 περίπου παρευρισκόμενους. Λέγεται ότι βρέθηκαν η καρδιά του και τμήματα του εγκεφάλου του αδιάφθορα ενώ άρρητος ευωδία εξερχόταν από τα λείψανά του.

Η μνήμη του γιορτάζεται στις 11 Ιουνίου.